Όταν ο Γιάννης Ρίτσος ήταν υποψήφιος για Νομπέλ το 1971 Ημερομηνία:
8/1/2022, 07:08 - Εμφανίσεις: 122
Το 1970 ο θάνατος της αδελφής του Νίνας είναι η αφορμή για να συνθέσει ο Γιάννης Ρίτσος τον ποιητικό μονόλογο «Η Ελένη».
Το σύμβολο του αιώνιου κάλλους κάνει την εμφάνισή του εδώ γηρασμένο και η αγνώριστη γυναίκα («ναι, ναι, εγώ είμαι») αναπολεί τη ματαιότητα για τις προσπάθειες των συφοριασμένων θνητών: «Ναι, ναι, — εγώ είμαι.
Κάτσε λίγο.
Κανένας πια δεν έρχεται.
Κοντεύω να ξεχάσω τα λόγια.
Κι ούτε χρειάζονται.
Πλησιάζει θαρρώ το καλοκαίρι· σαλεύουν αλλιώς οι κουρτίνες —κάτι θέλουν να πουν,— ανοησίες.
Η μια τους έχει βγει κιόλας έξω απ’ το παράθυρο, τραβιέται, να σπάσει τους κρίκους, να αποχωρήσει πάνω απ’ τα δέντρα, —ίσως κιόλας να ζητάει να τραβήξει ολόκληρο το σπίτι κάπου αλλού— μα το σπίτι αντιστέκεται μ’ όλες τις γωνιές του και μαζί του κι εγώ, παρότι νιώθω, εδώ και μήνες, ελευθερωμένη απ’ τους νεκρούς μου κι απ’ τον ίδιο τον εαυτό μου· κι αυτή μου η αντίσταση, ακατανόητη, αθέλητη, ξένη, είναι το μόνο δικό μου — ο δεσμός μου με τούτο το κρεβάτι, με τούτη την κουρτίνα· — είναι κι ο φόβος μου, σα να κρατιέμαι ολόσωμη απ’ αυτό το δαχτυλίδι με τη μαύρη πέτρα που φοράω στο δείχτη…».
Αυτή είναι η εποχή που, όπως αποδεικνύεται από το άνοιγμα των αρχείων, η επιτροπή των υποψηφιοτήτων για τα Νομπέλ Λογοτεχνίας υποδεχόταν τη δική του για το 1971.
Στην αρχή κάθε νέας χρονιάς η Σουηδική Ακαδημία «ξεκλειδώνει» τα πρακτικά για τη λίστα που είχαν διαμορφώσει οι «σοφοί» της 50 χρόνια πριν: αυτό είναι το χρονικό όριο όπου παραμένουν απόρρητα.
Φέτος, λοιπόν, στη λίστα με τους 90 υποψηφίους εντοπίζουμε το όνομα του Γιάννη Ρίτσου (στη θέση 68) ως προτεινόμενου από το PEN Club Σουηδίας.
Από την ανάγνωση μάλιστα στις λίστες των προηγούμενων χρόνων φαίνεται ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που δημοσιοποιείται το όνομα του έλληνα ποιητή.
Δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου εκείνης της εποχής, αλλά και μεταγενέστερα, θα ανεβάσουν τον αριθμό των υποψηφιοτήτων του (έως τις 9 ή 11), συνήθως με την επίκληση πληροφοριών από το σουηδικό PEN Club, ομοτέχνους του ή την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.